Yazı: Alper Erdem
Futbol, günümüzde giderek daha da globalleşiyor. Bunun bir sonucu olarak her milletten binlerce farklı futbolcu, doğdukları ülkelerin dışında kariyerlerini sürdürüyor. Futbolcuların yanında teknik direktörler de sıkça başka ülkelerde iş fırsatlarını değerlendiriyorlar.
Bazı kulüpler takımlarının başına yabancı teknik direktörler getirirken bazıları ise tercihlerini yerli isimlerden yana kullanıyorlar.
Avrupa’nın 5 büyük ligi olarak tanımlanan Premier League, Serie A, La Liga, Bundesliga ve Ligue 1’de bu tercihler arasında farklar görülüyor.
Premier League Yabancılara En Açık Lig
Dünyanın en değerli ve en çok takip edilen ligi olarak öne çıkan İngiltere Premier League’deki 20 kulüp, genellikle yabancı teknik direktörlerle çalışmayı tercih ediyor.
Premier League’de bulunan ve geçmişteki başarıları sebebiyle TOP 6 olarak tanımlanan kulüplerin hiçbirinde İngiliz teknik direktörler görev yapmıyor.
Arsenal’in ve Manchester City’nin başında İspanyol (Mikel Arteta – Pep Guardiola), Chelsea ve Liverpool’da ise Alman teknik direktörler (Thomas Tuchel – Jürgen Klopp) bulunuyor. TOP 6’nın diğer üyelerinden Manchester United, Hollandalı Erik ten Hag; Tottenham ise İtalyan Antonio Conte ile çalışıyor.
Buna karşın Premier Leauge’in geneline bakıldığında takımların %75’i yabancı teknik direktörlerle çalışmayı tercih ediyor.
Öyle ki Premier League ekiplerinde sadece 5 İngiliz teknik direktör bulunuyor. Steven Gerrard (Aston Villa), Scott Parker (Bournemouth), Frank Lampard (Everton), Eddie Howe (Newcastle United) ve Graham Potter (Brighton), İngiltere Premier League’in yerli teknik direktörleri olarak öne çıkıyorlar.
Tüm bu istatistiklerin göre Premier League, 5 büyük lig arasında yerli teknik direktörlerin en az tercih edildiği organizasyon olarak dikkat çekiyor.
Avrupa’nın Büyük Ligleri Yerlilerden Vazgeçmiyor
İngiltere Premier League’nin aksine İtalya Serie A’da ise yerli teknik direktörler çok yoğun olarak tercih ediliyor.
Öyle ki 20 takımlı Serie A’da görev alan yerli teknik direktörlerin oranı an itibariyle %85 olarak görülüyor. Bir başka ifadeyle 20 Serie A kulübünün 17 tanesi, takımlarını İtalyan teknik direktörlere emanet ediyor.
Roma’nın başındaki Jose Mourinho, Bologna’da çalışan Sinisa Mihajlovic ve Torino teknik direktörü Ivan Juric ise Serie A’da görev yapan yabancı isimler olarak azınlığı oluşturuyorlar.
Avrupa’nın 5 büyük ligi arasında en çok yerli teknik direktör tercih eden Serie A’nın ardından ise La Liga geliyor.
La Liga’da son dönemde şampiyonluk yaşamış 3 kulüp olan Real Madrid, Barcelona ve Atletico Madrid arasında yerli teknik direktörle çalışan tek kulüp olarak Barcelona öne çıkıyor.
20 takımlı La Liga’da 14 kulüp İspanyol teknik direktörleri tercih ediyor. Bununla beraber La Liga’da 2 İtalyan (Carlo Ancelotti/Real Madrid – Gennaro Gattuso/Valencia), 2 Arjantinli (Diego Simeone/Atletico Madrid – Eduardo Coudet/Celta Vigo), 1 Şilili (Manuel Pellegrini/Real Betis) ve 1 de Meksikalı (Javier Aguirre) teknik direktör görev yapıyor.
%70 ile yerli teknik direktör tercih eden İspanya La Liga’yı, %65 ile bu tercihi yapan Ligue 1 takip ediyor.
Ligue 1’de son 10 yılda 8 kez şampiyonluk yaşayan ve kadro değeri itibariyle ligdeki diğer kulüplerden farklı bir yerde bulunan Paris Saint Germain başta olmak üzere, tam 13 kulüp Fransız teknik direktörlerle çalışmayı tercih ediyor.
Buna ek olarak Olimpik Lyon (Peter Bosz/Hollanda); Olimpik Marsilya (İgor Tudor/Hırvatistan), Stade Brestois 29 (Michel Der Zakarian/Ermenistan), LOSC Lille (Paulo Fonseca/Portekiz), Monaco (Philippe Clement/Belçika), OGC Nice (Lucien Favre/İsviçre) ve Stade Reims (Oscar Garcia/İspanya) yabancı teknik direktörlerin liderliğinde maçlara çıkıyorlar.
Avrupa’nın 5 büyük ligi arasında İngiltere Premier League’den sonra en çok yabancı teknik direktör bulunduran Bundesliga’da ise takımların yaklaşık %63 yine yerli teknik direktörler tarafından yönetiliyor.
Bundesliga’da 11 Alman teknik direktör görev yapıyor. Son 10 yılın tamamında şampiyon olan Bayern Münih ve tarihsel olarak Bundesliga’nın en güçlü kulüplerinden biri konumundaki Borussia Dortmund da yerli teknik direktörlerle çalışıyorlar.
Öte yandan Wolfsburg (Niko Kovac/Hırvatistan), Stuttgart (Pellegrino Matarazzo/ABD), Eintracht Frankfurt (Oliver Glasner/İsviçre), RB Leipzig (Domenico Tedesco/İtalya), Bayer Leverkusen (Gerardo Seoane/İsviçre), Mainz 05 (Bo Svensson/Danimarka) ve 1.FC Union Berlin (Urs Fischer/İsviçre) yabancı teknik direktörleri tercih eden kulüpler olarak sıralanıyor.
Türkiye’de Yerli Teknik Direktörler Çoğunlukta
19 takımlı Türkiye Süper Ligi’nde 2022/23 sezonunda 14 kulüp, takımlarında yerli teknik direktörlere görev verdi.
Yaklaşık %75 oranında yerli teknik direktörün çalıştığı Türkiye’de sadece 5 yabancı isim görev yaparken bunların 3’ünün İtalyan olması dikkat çekiyor.
Vincenzo Montella (Adana Demirspor), Francesco Farioli (Alanyaspor) ve Andrea Pirlo (Fatih Karagümrük) Türkiye Süper Ligi’nde çalışan İtalyan teknik direktörler olurken Fenerbahçe’yi, Portekizli Jorge Jesus ve Beşiktaş’ı ise Fransız Valerien Ismael ile çalıştırıyor.