Futbol ekonomisi son 20 yılda ciddi şekilde büyüdü. Milyarlarca dolar hacme ulaşan bu ekonomiden kulüpler, futbolcular, teknik direktörler, menajerler ve sektörde çalışan her bir paydaş, payına düşeni kendi etki alanı çerçevesinde aldı.
Ekonominin büyümesi gelirleri arttırdığı kadar giderleri de arttırdı. Buna paralel olarak da kulüpler, yeni gelir modelleri üzerinde çalışmalar yapmaya başladı.
Mevcut futbol ekonomisinde futbol kulüplerinin en büyük gelir kalemi olarak ise yayın hakları anlaşmaları öne çıktı.
En Çok Geliri Premier Lig Elde Ediyor
Avrupa’nın 5 büyük ligi olarak tabir edilen İngiltere, İspanya, Fransa, Almanya ve İtalya’da maçlar, dünyanın dört bir yanında futbolseverlere ulaştırılıyor.
2019’da yapılan bir araştırma, İngiltere Premier Lig’in 188 farklı ülkede yayınlandığını ortaya koyarken La Liga, İtalya Serie A, Bundesliga ve Ligue 1 de İngiltere’yi takip ediyor.
Hal böyle olunca yayın gelirlerinden global ölçekte en çok gelir elde eden lig de İngiltere Premier Lig oluyor.
“Tekli Satış Yasağı” olarak bilinen (No Single Buyer Rule) anlayışıyla pazarlanan İngiltere Premier Lig, birden fazla yayıncının ortak olarak karşılaşmaların bazı haklarını satın alması mantığıyla işliyor.
2019-2022 yılları arasında toplam 4 milyar 740 milyon euro karşılığında yayın gelirlerini Sky Sports, BT Sports, Amazon gibi dünya çapında faaliyet gösteren yayıncılara satan İngiltere Premier Lig, yıllık 1,58 milyar euro geliriyle dünyanın en değerli ligi konumunda bulunuyor.
Bu gelir, İngiltere Premier Lig’deki en alt seviyedeki takımın bile Avrupa’nın diğer liglerinde şampiyonluk mücadelesi veren ekiplerin birçoğundan daha fazla gelir elde etmesini sağlıyor.
İngiltere Premier Lig’in ardından ise İspanya La Liga, en çok yayın geliri elde eden futbol ligi olarak öne çıkıyor. Son yıllarda süper yıldızların ayrılmasıyla geçmişteki kadar ilgi görmeyen La Liga, Telefonica ve Mediapro ile yaptığı anlaşmayla yayın haklarını 5 yıl için yaklaşık 3,5 milyar euro’ya sattı ve yıllık 690 milyon euro gibi bir geliri garanti altına aldı.
Bu iki ligi yıllık 371 milyon euro yayın anlaşması karşılığında Sky Sports ve DAZN tarafından satın alınan İtalya Serie A, yıllık 240 milyon euro gelir elde edecek Bundesliga ve yıllık 180 milyon euro ile listenin son sırasında bulunan Fransa Ligue 1 takip ediyor.
Türkiye Süper Lig ise bu listede Avrupa’nın diğer liglerinden bir hayli geride yer aldı. Uzun süren yayın ihalesi sürecinde TFF’nin yeni yönetiminin gelmesiyle nihai anlaşma imzalanmış ve Türkiye Süper Lig’in yayın hakları 2 yıl için toplamda 2,2 milyar Türk lirası karşılığında (yıllık yaklaşık 50 milyon euro) Bein Group’a satılmıştı.
Liglerin Değerleri Yayın Haklarıyla Paralel
Yayın haklarından elde edilen gelirler, kulüplerin ekonomik anlamda rakiplerinden daha güçlü olmalarına yol açarken aynı zamanda ligin değerini de yükseltiyor.
2021/2022 sezonu sonunda ortaya çıkan verilerde (Transfermarkt’a göre) dünyanın en değerli liginin, 17,25 milyar euro piyasa değeriyle İngiltere Premier Lig olduğu görülüyor.
Tıpkı yayın gelirlerinde olduğu gibi İngiltere’yi 9,61 milyar euro ile İspanya La Liga, 8,65 milyar euro ile İtalya Serie A, 8,12 milyar euro ile Almanya Bundesliga ve 6,52 milyar euro ile Fransa Ligue 1 takip ediyor.
Söz konusu istatistiklerde Türkiye Süper Ligi’nin değerinin ise 962 milyon euro olduğu belirtiliyor.
Comentários