Yazı: Alper Erdem
İngiliz futbolu ve İngiltere Premier Lig, var olduğu günden bugüne birçok özel rekabete sahne olsa da Liverpool – Manchester United rekabeti, bunlar arasında ayrı bir yerde duruyor.
Liverpool ile Manchester United rekabetinin 128 yıllık tarihinde, bu maçlarda en çok forma giyen oyuncu olan Ryan Giggs, bu karşılaşmaları: “Muhtemelen İngiliz futbolunun en büyük rekabeti” olarak tanımlıyor.
İngiliz futbolunun en başarılı iki kulübü olarak öne çıkan takımlar arasındaki rekabet her ne kadar sportif temelli olarak gözükse de Manchester ve Liverpool şehri arasındaki ekonomik ve sosyal ilişkiler de saha içindeki mücadeleye ayrı bir boyut kazandırıyor.
Rekabetin Temelleri Ekonomik
Derbi sözcüğünün ilk anlamı her ne kadar “aynı şehrin takımları arasında oynanan maç” olsa da aslında kelime uzun yıllardır büyük rekabetleri tanımlamak için kullanılıyor.
Buna paralel olarak Liverpool ve Manchester United arasında oynanan maçlar da “İngiliz Derbisi” olarak adlandırılıyor.
İki kulüp arasında oynan 28 Nisan 1894’teki maçta Manchester United’ın sahaya “Newton Heath” adıyla çıktığı biliniyor. İki takım arasındaki sert rekabet, daha tarihlerinde oynadıkları ilk maçla başlıyor.
Zira bu maçın sonucunda yeşil-sarı renkleriyle sahaya çıkan Newton Heath’i 2-0 yenen Liverpool, rakibinin küme düşmesine yol açarken kendisini üst lige atıyor.
Böylelikle iki kulüp, birbirlerine karşı sahaya çıktıkları o ilk maçtan itibaren büyük bir rekabetin merkezinde yer alıyorlar. O zamanki adıyla Newton Heath taraftarları, küme düşmelerinin birincil sebebini Liverpool olarak görürken, Kırmızılar’ı diğer tüm rakiplerinden ayrı yerde konumlamaya başlıyorlar.
Saha içindeki bu ilk karşılaşmanın sonuçlarından bağımsız olarak Liverpool ve Manchester kentleri arasında da ekonomik temelli bir rekabetin olduğu biliniyor.
İki Şehrin Rekabeti
Futbolun işçi sınıfının etki alanında geliştiği İngiltere’de, kuzey batının en önemli sanayi merkezlerinden olan Liverpool ve Manchester, gelişmişlik anlamında birbirleriyle yarışıyordu.
Sanayi devriminin başkenti olarak tanımlanan Manchester, özellikle Britanya’nın diğer bölgelerinde ucuz iş gücünü şehre çekti ve o dönemde hızla gelişti. Buna karşılık ucuz iş gücünün Manchester’a gitmesine engel olamayan Liverpool ise yapılan yatırımlar sonucunda dünyanın en işlek liman kentlerinden birine dönüşmeyi başardı.
Uzun süre deniz ticaretinde tekel konumunda olan Liverpool’un bu konumu, Manchester Kanalı’nın açılmasıyla sona erdi. İki şehir futbol rekabetinden önce, ekonomik anlamda sürekli karşı karşıya geldi.
Futbolda Rekabet Kızıştı
19 Şubat 1910’da Manchester United, halen daha kullandığı ve “Düşler Tiyatrosu” olarak tanımlanan Old Trafford’un açılışında Liverpool ile karşılaştı.
Daha önce Manchester United karşısında kazanarak kulübün küme düşmesine sebep olan Liverpool, rakibine bir başka kötü tecrübe daha yaşattı. Old Trafford’un açılış maçında 3-0 öne geçen Manchester United, karşılaşmanın son düdüğüyle sahadan 3-4 mağlup ayrıldı.
Liverpool’un İngiliz futbolunu domine ettiği 1970’lerden 1980’lerin sonuna kadar geçen sürede Manchester United saha içinde rakibine şampiyonluklar anlamında cevap verecek durumda değildi.
1972’den 1990’a kadar 11 kez lig şampiyonluğu yaşayan Liverpool’a karşın Manchester United’ın şampiyonluğu yoktu.
Manchester temsilcisi, o dönem en son şampiyonluğunu 1966/67 sezonunda yaşamıştı. Manchester United, 80’lerin sonuna doğru hem Liverpool ile rekabet edebilmek hem de tekrar şampiyonluk yaşayabilmek için göreve İskoç bir teknik direktörü getirdi.
1986’da Manchester United teknik direktörü olarak ilk maçına çıkan Sir Alex Ferguson, kulübün vizyonunu ifade ederken Liverpool ile olan rekabetin ne derece önemli olduğunu da kanıtlayan sözcükler kullandı: “Hedefimiz Liverpool’u o kahrolası tahtından indirmek!”
Sir Alex Ferguson yönetiminde Manchester United, İngiliz futbolunda yeni bir dönemi başlattı. 1989/1990 sezonunda Liverpool, Manchester United ile şampiyonluk sayılarında 18-7 öne geçti.
2008/09 sezonunun sonunda Sir Alex Ferguson ile 11’inci şampiyonluğunu yaşayan Manchester United, 2010/11’de ise Liverpool’u şampiyonluk sayılarında geçmişti.
Son Dönemde Liverpool Üstün
Her ne kadar günümüzde Manchester United, Liverpool’a karşı şampiyonluk sayılarında 20-19 üstün olsa da iki takımın son dönemdeki durumlarına bakıldığında Liverpool’un çok daha başarılı bir süreçten geçtiği görülüyor.
Uzun süre başarılardan uzak kaldıktan sonra Jürgen Klopp ile başka bir yapıya bürünen Liverpool, 2019/20 sezonunda İngiltere Premier Lig’deki 30 yıllık şampiyonluk hasretine son verdi. Bununla birlikte son dönemde Manchester City ile birlikte İngiltere Premier Lig’de puan rekorları kıran Liverpool, UEFA Şampiyonlar Ligi’nde ise son 5 sezonda 3 kez final oynayıp 1 kez şampiyon oldu.
Sir Alex Ferguson’un ayrılığının ardından düşüşe geçen Manchester United ise bu süreçte İngiltere Premier Lig’de sadece 1 kez ilk iki içinde yer aldı.
Manchester United’ın İngiltere Premier Lig’deki başarısız performansı, Liverpool ile olan rekabete de yansıdı. Öyle ki Manchester United, son 12 İngiliz Derbisi’nde sadece 1 kez galip gelebildi (Mart 2018).
Bu süreçte 5 galibiyet 6 beraberlik alan Liverpool ise rakibine büyük üstünlük kurmayı başardı.
Buna karşın 2022/23 sezonuna sıkıntılı başlayan iki takım, üçüncü haftadaki karşılaşmaları öncesinde henüz ligde galibiyet alamadılar. Bir başka ifadeyle Liverpool ile Manchester United, 128 yıllık rekabetleri boyunca ilk kez, İngiltere'nin en üst düzey liginde karşılaşacakları bir maça (sezon açılışlarında oynadıkları maçlar hariç) mevcut sezonda henüz hiç galibiyet alamamışken çıkacaklar.
Comments